Jak utrzymać motywację i dyscyplinę do długotrwałego leczenia?
Terapia schorzeń przewlekłych to maraton, a nie sprint i wymaga od pacjenta utrzymywania zaleceń terapeutycznych przez długi czas. Mimo posiadania szerokiej wiedzy na temat danego schorzenia i ważności podejmowanych działań, pacjenci leczeni przez lata mogą czasem czuć się tym zmęczeni. Co zatem zrobić, aby przez cały okres leczenia utrzymywać wysoki poziom motywacji i dyscyplinę do realizacji zaleceń terapeutycznych?
Znajdź swoje „dlaczego”
Pewnie nie raz w swoim życiu miałeś styczność z sytuacją, kiedy ktoś mówił, dlaczego coś warto robić, a to w ogóle do Ciebie nie trafiało. Być może był to nawet Twój lekarz, podkreślający istotność danych zachowań w terapii Twojej choroby.
Do określenia swoich motywacji warto wykorzystać narzędzia z zakresu metody dialogu motywacyjnego. Jej celem jest wzmacnianie wewnętrznych motywacji i odkrycie powodów do zmiany, które to dla nas są istotne.
Skorzystaj z pytań, które ułatwią Ci dotarcie do własnych wewnętrznych motywacji podtrzymujących wysoki poziom zaangażowania w leczenie:
- Co jest dla Ciebie najważniejsze na tym etapie życia/etapie choroby?
- Co cenisz sobie w życiu najbardziej? Jak zmiana, którą należy wdrożyć/utrzymać łączy się z tym, co jest dla Ciebie ważne?
- Jakie potencjalne korzyści długofalowej realizacji zaleceń terapeutycznych dostrzegasz?
- Jak sądzisz, jeśli zaczniesz od dziś regularnie przyjmować leki/wdrażać aktywność fizyczną/wprowadzać inne zmiany istotne dla przebiegu choroby, jak to wpłynie na Twoje zdrowie za kilka lat?
Zastanów się nad korzyściami przestrzegania zaleceń terapeutycznych
Motorem napędowym do działań są również widoczne zmiany oraz korzyści z podejmowanych wysiłków. W leczeniu chorób przewlekłych ich efekty nie zawsze są spektakularne i widoczne na pierwszy rzut oka w krótkim okresie, więc warto zastanowić się nad nimi trochę dłużej.
- Jak się czujesz w dni, kiedy regularnie przyjmujesz farmakoterapię/ćwiczysz/jesz zdrowo/wykonujesz inne czynności istotne w terapii swojej choroby?
- Jak regularne wykonywanie czynności związanych z leczeniem Twojej choroby wpływa na Twoje samopoczucie/nastrój/poczucie sprawczości?
Wyznacz realny cel / ustal go ze swoim lekarzem prowadzącym
Jeśli Twoim celem jest schudnięcie 15 kg w 1,5 miesiąca, to jest wysoce prawdopodobne, że zrezygnujesz z realizacji tego założenia gdzieś po pierwszym tygodniu, może dwóch tygodniach stosowania diety odchudzającej. Taki cel nie jest realny do osiągnięcia, więc motywacja do działań spada, gdy konfrontujesz się z rzeczywistością.
Myśląc o tym, co chcesz osiągnąć poprzez swoją zmianę/działanie, wykorzystaj technikę SMART. Twój cel powinien być:
S - sprecyzowany
M - mierzalny
A – atrakcyjny (dla Ciebie!)
R – realny
T – terminowy (ograniczony czasowo)
Określając cel działania w ten sposób, dobrze jednocześnie określić, co zrobisz, aby ten cel osiągnąć.
Przykład: aby schudnąć 4 kg w miesiąc, uczęszczam 3 razy w tygodniu na zajęcia aerobiku oraz stosuję dietę o kaloryczności X, a spożycie kalorii kontroluję przy pomocy aplikacji Y. Posiłki do pracy przygotowuję dzień wcześniej i zabieram je ze sobą w pojemnikach.
Dzięki temu nie tylko wiesz, co chcesz osiągnąć w konkretnym czasie, ale również jakie działania podejmiesz, by to zrobić.
Trudność często stanowi wyznaczenie realnych celów danej interwencji, dlatego pomoc lekarza prowadzącego czy innego specjalisty z obszaru wprowadzanej zmiany, może okazać się cennym wsparciem.
Szukaj wsparcia w trudnych momentach
Nawet jeśli na co dzień nie masz problemu z utrzymywaniem dyscypliny, której wymaga od Ciebie terapia choroby, w Twoim życiu mogą pojawić się trudne sytuacje, wpływające czasowo na motywacje czy dyscyplinę. Nie wahaj się prosić wówczas o pomoc swoich bliskich czy specjalistów.
Wsparcie to może mieć różne oblicza – przypominanie o przyjmowaniu leków, zapraszanie do wspólnej aktywności, upraszczanie schematów leczenia. W niektórych przypadkach pomocna będzie także współpraca z psychologiem - doraźna lub nastawiona na długoterminowe wsparcie psychologiczne.
