Życie z nadciśnieniem
Znajdziesz tu wszystkie informacje niezbędne do zrozumienia nadciśnienia tętniczego, jego globalnego wpływu, przyczyn i konsekwencji oraz sposobów kontrolowania nadciśnienia.
Nadciśnienie tętnicze
Czym jest nadciśnienie tętnicze?
Zacznijmy od ciśnienia krwi
Czym jest ciśnienie krwi? Serce działa jak pompa, która przetacza krew przez cały organizm. Dzięki temu tlen i składniki odżywcze docierają do wszystkich tkanek i narządów Twojego ciała. Serce musi oddziaływać pewną siłą, która sprawia, że krew krąży w Twoim ciele. Siłę tę nazywamy CIŚNIENIEM TĘTNICZYM1.Do wahań ciśnienia krwi przyczyniają się dwa główne czynniki:Im więcej krwi pompuje serce i im węższe są tętnice, tym wyższe jest ciśnienie krwi2.
Ilość krwi pompowanej przez serce
Wielkość oporu przepływu krwi w tętnicach
Definicja nadciśnienia tętniczego
Ciśnienie krwi może być niskie, normalne lub wysokie, ale wraz z upływem czasu i wiekiem ciśnienie krwi wzrasta. Dlaczego? Ściany dużych tętnic stają się sztywniejsze, a małe naczynia krwionośne – węższe. Z powodu tych zmian serce musi wytwarzać większą siłę, aby utrzymać przepływ krwi w organizmie. Prowadzi to do wzrostu ciśnienia krwi. Nadciśnienie tętnicze3 definiuje się jako ciśnienie krwi, którego wartość utrzymuje się na poziomie 140/90 mm Hg lub przekracza tę wartość.
Skurczowe ciśnienie krwi [mm Hg]:
jest to najwyższy poziom ciśnienia krwi, kiedy jest ona pompowana z serca do całego ciała.
Rozkurczowe ciśnienie krwi [mm Hg]:
jest to najniższy poziom ciśnienia krwi, gdy serce jest w rozkurczu, zanim ponownie się skurczy.
Optymalne:
- skurczowe <120
- rozkurczowe <80
Norma:
- skurczowe <120–129
- rozkurczowe 80–84
Wysokie prawidłowe:
- skurczowe 130–139
- rozkurczowe 85–89
Sprawdźmy, jak interpretować wartości ciśnienia krwi4
skurczowe <120 i rozkurczowe <80 | skurczowe 120–129 i/lub rozkurczowe 80–84 | skurczowe 130–139 i/lub rozkurczowe 85–89 | skurczowe 140–159 i/lub rozkurczowe 90–99 | skurczowe 160–179 i/lub rozkurczowe 100–109 | skurczowe >180 i/lub rozkurczowe >100 | skurczowe >140 i/lub rozkurczowe <90 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| OPTYMALNE | PRAWIDŁOWE | WYSOKIE PRAWIDŁOWE | NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 1. STOPNIA | NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 2. STOPNIA | NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 3. STOPNIA | IZOLOWANE NADCIŚNIENIE SKURCZOWE* | |
| Dobrze, oby tak dalej! | Kontroluj ciśnienie krwi przynajmniej raz w roku. Poproś lekarza o porady na temat zdrowego stylu życia. Jeśli stwierdzono u Ciebie chorobę układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza chorobę wieńcową, ze względu na bardzo wysokie ryzyko sercowo-naczyniowe konieczne może być rozpoczęcie leczenia farmakologicznego. | Jeżeli zmagasz się z nadciśnieniem 1. stopnia i występuje u Ciebie niskie lub umiarkowane ryzyko sercowo-naczyniowe, bez uszkodzenia narządów, lekarz powinien zalecić Ci leczenie farmakologiczne wówczas, gdy zmiana stylu życia nie spowoduje u Ciebie obniżenia ciśnienia krwi do akceptowalnego poziomu. W każdym innym przypadku – aby obniżyć ciśnienie krwi – należy włączyć leczenie farmakologiczne, a także stosować się do zaleceń dotyczących zmiany stylu życia. | Leczenie farmakologiczne jest zalecane wtedy, gdy mimo zmiany stylu życia nie uda się obniżyć ciśnienia tętniczego do akceptowalnego poziomu. | ||||
* Izolowane nadciśnienie skurczowe jest również oceniane w skali od 1 do 3 – w zależności od wartości skurczowego ciśnienia krwi, zgodnie z wartościami granicznymi ustalonymi dla nieizolowanego nadciśnienia. Wytyczne ESH 2023 dotyczące postępowania w nadciśnieniu tętniczym4 | |||||||
Nadciśnienie tętnicze dotyka ludzi na całym świecie5
1,27 miliarda
Na całym świecie na nadciśnienie choruje około 1,27 miliarda ludzi5
0,34
Częstość występowania u mężczyzn5
0,32
Częstość występowania u kobiet5
0,6
Częstość występowania u pacjentów po 60. roku życia6
Jakie są przyczyny nadciśnienia tętniczego?
Istnieją dwa rodzaje nadciśnienia: nadciśnienie pierwotne (lub samoistne) i nadciśnienie wtórne.Nadciśnienie tętnicze pierwotne
Nadciśnienie pierwotne oznacza podwyższone ciśnienie tętnicze bez wyraźnej przyczyny. Istnieje szereg czynników, które zwiększają ryzyko powstania nadciśnienia:
brak aktywności fizycznej
stres
nadwaga lub otyłość
nadużywanie alkoholu
Zbyt duże spożycie soli lub zbyt mała ilość potasu w diecie6
Nałogowe palenie tytoniu
Kofeina
Cukier
Wywiad rodzinny
Czynniki genetyczne najprawdopodobniej przyczyniają się w pewnym stopniu do rozwoju nadciśnienia. Dodatkowo wpływ na pojawienie się nadciśnienia ma również środowisko (np. praca w stresującym miejscu czy życie w dysfunkcyjnej rodzinie). Czynników zwiększających ryzyko rozwoju tego schorzenia jest wiele7.
Rasa lub pochodzenie etniczne
Osoby ciemnoskóre chorują na nadciśnienie tętnicze częściej niż osoby o innym pochodzeniu etnicznym, a ponadto zapadają na tę chorobę w młodszym wieku.
Nadciśnienie wtórne
jest to wysokie ciśnienie krwi, które rozwinęło się z przyczyn możliwych do określenia, np. w wyniku nieprawidłowej produkcji hormonów przez nadnercza. Tylko niewielka liczba pacjentów cierpi na ten rodzaj nadciśnienia. Jeżeli lekarz rozpozna właściwą przyczynę utrzymującego się wysokiego ciśnienia i wdroży odpowiednie leczenie, ciśnienie powinno z czasem wrócić do normy.Chcę dowiedzieć się więcej na temat swojego ciśnienia krwi. Z kim mogę o tym porozmawiać?""
Możesz porozmawiać o tym z lekarzem pierwszego kontaktu8.
Bibliografia
1
WHO. Avoiding Heart Attacks and Strokes.
2
Mayet J, Hughes A. Cardiac and vascular pathophysiology in hypertension. Heart.
3
Pollock JD, Makaryus AN. Physiology, Cardiovascular Hemodynamics. StatPearls Publishing; 2019.
4
Williams B, Mancia G, Spiering W, et al. 2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension. Eur Heart J.
5
Williams B et al. Eur Heart J. 2018;39(33):3021-3104.World Health Organisation. A global brief on hypertension Silent killer, public health crisis.. Published April 2013. Accessed
Portal Recepta na Zdrowie zapewnia sprawdzone, dopasowane do indywidualnych potrzeb i na bieżąco aktualizowane treści, które są przeznaczone dla osób z różnymi schorzeniami sercowo-naczyniowymi. W artykułach na stronie znajdziesz informacje na temat tego, jak żyć zdrowiej. Zachęcamy do korzystania z naszych wskazówek dotyczących podejmowania codziennej aktywności oraz do poznania sposobów na zmniejszenie ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych.
choroby
Lepsza jakość życia
Informacje ogólne
Opracowane i zatwierdzone przez ekspertów z dziedziny medycyny, organizacje pacjentów i dietetyków.
Treść zawarta na stronie nie ma na celu zastąpienia profesjonalnej porady medycznej. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące swojego stanu zdrowia, zawsze zasięgaj porady swojego lekarza lub innego wykwalifikowanego pracownika ochrony zdrowia.
Data ostatniej modyfikacji: 3/6/2023
